سیاستگذاری فرهنگ شهری

فرهنگ از جمله مقولاتی است که دارای نقش ها و کارویژه های مختص به خود است که به طور طبیعی می تواند نقش حائز اهمیتی در رشد و اعتلای جامعه انسانی برعهده داشته باشد.

همای سعادت آنلاین -فرهنگ از خوانش ها و تعابیر مختلفی برخوردار است ولی آنچه که می توان در معنا و مفهوم آن استنباط کرد و نوعی اجماع در تعریف آن وجود دارد باورها و نگرشها و اخلاقیات هر فرد و اجتماع انسانی به موضوعات گوناگون را و نقشی که این مفاهیم در زندگی فردی و اجتماعی هرشخص می توانند داشته باشند را می توان ذیل فرهنگ دانست.

گسترش توامان سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شهر، علی‌رغم مزیت‌های متعدد آن، گاهی انسان شهرنشین را دچار از خود بیگانگی، انزوا، پرخاشگری و افسردگی می‌نماید. عوارض منفی گسترش فیزیکی شهر و به تبع آن پیچیده‌شدن روابط انسانی تنها به شهروند ختم نمی‌شود و در ادامه باعث از هم‌گسیختگی رابطه‌ گروه‌های مختلف جامعه می‌گردد به گونه‌ای که بسیاری از افراد خانواده، هم تیمی و همکلاس ارتباط‌شان قطع شده و هر کدام در تنهایی و انزوا به سر می‌برند.

حال باید از خود بپرسیم، با ادامه انبساط شهر، آینده فرهنگ انسانی و شهرنشینی چگونه خواهد بود؟

این آشنایی زدایی از زیست انسان‌ و روال‌های عادی زندگی روزمره، انسانِ تنها را به چه سمت و سویی خواهد برد؟

تمام شواهد و مدارک و پیش‌بینی‌ها گویای این است، فرهنگ مراودات و تعاملات اجتماعى به سرعت تغییر کرده و گروه‌های دوستانه کوچکتر میشوند. در حالی‌که حضور و فیزیک افراد جاى خود را به تصاویر دیجیتال و مجازى خواهد داد، دلتنگى‌ها بیشتر می‌شود و آهسته آهسته سیطره دنیای دیجیتال و انبساط بی‌قاعده شهر باعث مشکلات روزافزون انسان مدرن خواهد شد.
تازه عواملی مثل گسترش منطق خشک محاسبه گری، ضعف نهاد‌ها و نبود کار گروهی و از بین رفتن هویت های گروهی و محلی باعث تشدید این بی اعتنایی و بی علاقگی انسان‌ها نسبت به هم میشود.

راه حل را باید در بستر فرهنگ و شیوه زندگی انسان‌ها جست. فرهنگ دائماً در حال تغییر و تبدل است. این تغییر و تبدل دائمی اقتضا می‌کند که فرهنگ _مجموعه ارزش‌ها و هنجارهایی که مسئول راهنمایی عملی انسان‌ها در زندگی هستند_ دائماً مورد بازنگری و بازتفسیر قرار بگیرد. بایستی سراغ نهادهای تصمیم‌گیر و سیاست‌گذار بخش فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری رفت.

در کشور ما بخش‌های مختلف سیاست‌گذاری فرهنگی، مثل مساله یابی فرهنگی، انتخاب سیاست فرهنگی، اجرای سیاست‌های فرهنگی، تغییر و تبدل و ارزیابی این سیاست‌ها هر کدام بر عهده یکی از بخش‌های سیستم است، اما عمده فرآیند سیاستگذاری فرهنگ، بر عهده دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی است که بودجه دولتی دریافت کرده و متولی و دست اندرکار مباحث فرهنگی هستند، یعنی بخش خصوصی فرهنگ عملا نقش بسیار کم‌رنگی دارد. در حوزه فرهنگ دستگاه‌ها و نهادهای دولتی متعددی نقش محوری در تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های کلان فرهنگی برعهده دارند.

دستگاه‌های سازمان صداو سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مرکز خدمات حوزه‌های علمیه ۸۳ درصد از اعتبارات فرهنگی بودجه کشور را به خود اختصاص می‌دهند.

اگر می‌خواهیم هراس از خیابان و پناه بردن به خانه فراگیر نشود، بایستی:
با رفع خلاها و کاستی‌ها، نقاط قوت فرهنگی در سبک زندگی تقویت شده و اوقات فراغت با اضافه نمودن برنامه‌های گروهی مثل توسعه ورزش همگانی، توسعه زیرساخت‌ها و تسهیل دسترسی مردم به امکانات ورزشی و تفریحی، ساخت سالن های ویژه بانوان و خانواده، احیای ورزش‌های بومی و محلی و… به جنگ مشکلات فرهنگی برویم.

بایستی با کمک شهرداری‌ها استفاده از دوچرخه، حمل و نقل عمومی و پیاده روی در بین مردم نهادینه شود تا هدف غایی سیاستگذاران فرهنگ شهری یعنی شهر دوستدار سلامت و محیط زیست متجلی شود.

حمایت از پویش‌های مردمی، سمن‌های اجتماعی و تقویت حضور داوطلبانه شهروندان کارها را تسهیل خواهد نمود.

شهرداری ها بایستی در ارتباط با دستگاه‌های دینی و تبلیغی در اجرای فعالیت‌های مذهبی و تبلیغی در بین مردم عمل نماید.

ابتدا بام و هدف در حوزه فرهنگ شهری و سبک زندگی تعریف شده، سپس قرارگاه فرهنگی جهت تصمیم‌گیری مشترک و ارزیابی اجرای تصمیم‌ها در هر شهرداری با حضور دستگاه‌های مسئول حوزه فرهنگ تشکیل گردد. تشکیل این ستاد از موازی‌کاری، تداخل وظایف و همپوشانی بخش فرهنگ جلوگیری می‌کند.
سالن های کتابخانه های عمومی،سینماها،تئاتر،موسیقی و موزه های محلی در راستای شناسایی و تعمیق فرهنگی تقویت شوند.

در پایان لازم است که همه دستگاه‌های فرهنگی اطلاعات عملکردی و مالی خود را جهت شفاف‌سازی و جلوگیری از رانت‌خواری بطور مستمر اعلام کنند و در دسترس همگان قرار دهند.
بهزاد رضوانی
انتهای پیام/