جایگاه دولت در ارتقا امنیت و اقتدار ملی در جمهوری اسلامی ایران

یادداشت-کیانوش معمر-.یکی دولت معزول بنی صدر،دوم دولت شهید رجایی و سوم دولت شهید آیت الله رئیسی که در روزهای گذشته همزمان با سقوط بالگرد حامل وی ، نظام سیاسی حاکم در کشور مطابق قانون مفاد اساسی و امر رهبری معظم انقلاب تصمیم به فراهم نمودن ملزومات برای برگزاری انتخابات دوره چهاردهم ریاست جمهوری نمود. بدون تردید در شرایط حاد و حساس کنونی در منطقه و ساختار فعلی نظام بین الملل که مبنای آن به کارگیری قدرت می باشد و همچنین شرایط داخلی کشور پرداختن به اهمیت جایگاه دولت و نهاد ریاست جمهوری در ارتقاء اقتدار و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران موضوعی دارای اهمیت است. چرا که نهاد ریاست جمهوری با دارا بودن نقش مجری قوانین و به ویژه قانون اساسی و ارائه لوایح به مجلس با در اختیار داشتن حدود ۸۰ درصد از بودجه و اعتبارات کشور می تواند زمینه ساز و تقویت کننده ی بنیه ی امنیتی و قدرت ملی کشور در تمام سطوح اقتصادی، سیاسی ، فرهنگی- اجتماعی، علمی و… باشد.از طرفی به نظر می رسد هرچقدر سیاست و خط و مشی دولتها در ادوار گذشته با سیاستهای کلی نظام دارای همخوانگی و همسویی بیشتری بوده ، به همان میزان شاهد ارتقاء اقتدار و امنیت بوده ایم. به زعم بسیاری از کارشناسان مسایل سیاسی دولت رئیسی در زمره دولت هایی قرار گرفته بود که علیرغم تمام حواشی به عمل آمده بیشترین همراهی و همخوانگی را نسبت به سایر دولتهای پیشین با سیاستهای کلی نظام داشته ، از این روی همین همسویی منجر به تقویت اقتدار و امنیت ملی و ارتقاء قدرت دفاعی در سطح منطقه گردید به نحوی که معادلات منطقه ای را به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر داد و اتحادیه های مختلف منطقه ای و بین المللی مانند شانگهای و بریکس و..پذیرای عضویت رسمی ایران شدند.

رئیس جمهور در ایران بعد از شخص رهبری به عنوان عالی ترین مقام رسمی کشور محسوب می شود که مطابق با قانون اساسی کشور مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه ی مجریه را عهده دار است و جالب آنکه این مسئله هرگز به معنای برابری آن با جایگاههای دو قوه ی دیگر نیست. بلکه به صرف رعایت اصل تفکیک قوا هر کدام دارای شأن و منزلت خاص خود هستند و علاوه بر تفاوت در شرح وظایف، در نحوه انتخاب و انتصاب آنان نیز تفاوت وجود دارد. به گونه ای که رئیس قوه ی قضاییه از سوی شخص رهبری منتصب می گردد و رئیس مجلس با رای نمایندگان مردم انتخاب می شود، ولی رئیس جمهور هم با رای مردم انتخاب می شود و هم اینکه با حکم تنفیذ رهبری منصوب می شود.

حال به برخی از وظایف و اختیارات رئیس جمهور اشاره خواهیم کرد که اهمیت زیادی در ارتقاء امنیت ملی و اقتدار کشور دارد که عبارتند از: امضای عهدنامه ها ، موافقت نامه ها و مسایل مربوط به سازمانهای بین المللی ، برنامه ریزی ملی ، بودجه و وظیفه ی انتصاب های دولتی شامل ۱۹ وزیر و ۳۱ استاندار و سفیران تابع تصدیق مجلس شورای اسلامی و همچنین رئیس شورای عالی امنیت ملی، رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس شورای عالی فضای مجازی.

در نتیجه این وظایف خطیر که برای شخص ریاست جمهوری در ایران تعریف شده، می توان به ضرورت و اهمیت جایگاه دولت در ارتقاء امنیت ملی و اقتدار ملی در نظام جمهوری اسلامی ایران پی برد. اما اینک برای باز کردن این مبحث ذکر این نکته در اینجا ضروری است: امنیت ملی بدون توجه به تهدید و قدرت ملی معنا ندارد و از سویی قدرت ملی هم در هم آمیختگی زیادی با تهدید و امنیت ملی دارد. مفاهیم تهدید ، امنیت وقدرت ملی پایه های مهم و لازم و ملزوم هم برای حکمرانی سیاسی هستند. تهدید و امنیت ملی مفاهیمی ابهام آمیز و انتزاعی هستند که درهم تنیدگی عمیقی با هم دارند. به همین دلیل برداشت ثابت و تعریف یکسانی برای این مفاهیم وجود ندارد. قدرت ملی مفهومی تعریف شده و مشخص است که شامل بعد