عوامل موثر بر رقابت‌پذیری در حوزه‌‌ صنایع‌دستی

خرید صنایع‌دستی مهم‌­ترین و محبوب‌­ترین فعالیت برای گردشگران داخلی و بین‌المللی هنگام مسافرت است و گردشگران یک سوم کل هزینه سفر خود را برای خرید صرف می­‌کنند، این بدان معنی است که بازار سوغاتی بسیار امیدوارکننده است.تولیدکنندگان صنایع‌دستی اکثر شرکت­‌های کوچک و متوسطی ​​هستند که محدودیت و منابع محدودی در دارایی دارند. در کشورهای در حال توسعه، صنایع‌دستی بیشتر با کمک دستگاه‌های ساده و سنتی تولید می­‌شود در نتیجه توانایی آنها برای رقابت در سطح بین‌المللی محدود شده است.

هم اکنون بازارهای محلی صنایع‌دستی مملو از محصولات جهانی و رقبای جهانی شده است، بنابراین شرکت­‌های صنایع‌دستی باید از این موضوع آگاه باشند زیرا در بقای آنها تأثیر می­‌گذارد. رقابت ‌پذیری در بخش صنایع‌دستی به معنای برخورداری این صنعت از قابلیت‌ها و توانمندی‌ها و قدرت حفظ آن است که در عرصه‌­ رقابت بین‌المللی موجب میزان بازگشت چشمگیری در تولید کالاها و ارائه خدمات شود و بتواند نیروی انسانی خود را در وضعیت مطلوبی قرار دهد.در واقع رقابت‌­پذیری به توانایی ایجاد و یکپارچه‌سازی تولیدات صنایع‌دستی با ارزش افزوده گفته می­‌شود در حالی که موقعیت بازار را نسبت به رقبا حفظ می‌­کند.

از نظر مکان، رقابت‌­پذیری مکان توانایی مکانی برای ارائه کالاها و خدماتی است که عملکرد بهتری نسبت به سایر مکان‌­ها دارد که از سوی گردشگران مهم تلقی می‌شود، رقابت کلی یک کشور از سطح خرد (شرکت‌­های منفرد) و سطح کلان (بهره‌­وری) ناشی می­‌شود. برای یک کشور یا منطقه، بهره‌­وری به معنای افزایش کیفیت محصول، افزایش فناوری محصول و یافتن کارایی محصول است.

این دارایی انسانی است که رقابت را تعیین می‌­کند. مزیت­‌های رقابتی مانند مهارت­‌های انسانی، آموزش، مدیریت خوب و توانمندسازی باید سازماندهی شود تا شرکت­‌های صنایع­‌دستی نه تنها بقای خود را حفظ کنند بلکه برای مقابله با رقابت‌­های محلی و بین‌المللی نیز به اندازه کافی قوی باشند. عوامل موثر بر رقابت­‌پذیری در بخش صنایع‌دستی شامل برخورداری از منابع اقتصادی و عوامل اولیه تولید، شرایط تقاضا، صنایع پشتیبانی‌کننده، نوع استراتژی، ساختار و توان رقابت شرکت‌­های صنایع‌دستی است.برخورداری از منابع اقتصادی و عوامل اولیه تولید به موقعیت جغرافیایی، نیروی کار ‌ماهر، حجم سرمایه و بدهی‌های یک کشور، همچنین زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی و سطح تحصیلات نیروی کار بستگی دارد.

دخالت دولت در این عامل بسیار مهم است. تأمین بازار از طرف دولت برای رقابت­‌پذیری صنایع‌دستی فقط با تهیه مواد اولیه و خام بازار انجام نمی­‌شود، اما مهمتر از همه، حمایت دولت در قالب برنامه‌­های استعدادیابی برای تولیدکنندگان صنایع‌دستی معنادارتر خواهد بود.دولت باید فعالانه مشاغل حوزه صنایع‌دستی را برای پیوستن به رویدادهای تجاری، سازماندهی جشنواره­‌ها و کمک به شبکه­‌سازی با خریداران بالقوه تشویق کند. عامل تقاضا شامل مشتریان محلی و مشتریانی که در دیگر مناطق تقاضا خواهند کرد است، ماهیت مشتری‌های داخلی می‌تواند به منبعی برای مزیت رقابتی تبدیل شود. کار کردن با مشتریان حرفه‌ای در داخل کشور به ‌ایجاد یک شرکت مؤثر صنایع‌دستی در خارج از کشور کمک می‌کند. تقاضا به مهارت مصرف­‌کنندگان بستگی دارد، که با تجربه، درآمد و سطح تحصیلات آنها مرتبط است.

صنایع پشتیبانی­‌کننده مربوط به گردشگری مانند آژانس‌های مسافرتی، هتل­‌ها و مراکز آموزشی تأثیر قابل توجهی در رقابت‌­پذیر بودن صنایع‌دستی دارند.این صنایع پشتیبانی‌­کننده می‌توانند باعث تقویت نوآوری و جهانی‌سازی صنایع‌دستی شوند، نوع استراتژی و ساختار شرکت­‌های صنایع‌دستی بر رقابت تأثیر بسزایی دارد، این عامل به روشی که یک شرکت صنایع­‌دستی خود را مدیریت و سازمان‌دهی می‌کند، اهداف شرکت و میزان رقابت درون فرهنگ آن مربوط می‌شود و جنبه‌های فرهنگی نقش مهمی در این عامل ایفا می‌­کنند.

این عوامل در مناطق، استان‌ها و کشور‌های مختلف می‌توانند متفاوت باشند، یک شرکت صنایع‌دستی می­‌تواند به صورت یک تولیدکننده با هزینه پایین در صنعت رقابت کند (استراتژی مدیریت هزینه) یا با تولید کالاهای منحصر به فردی که از نظر کیفیت، ویژگی­‌های فیزیکی یا خدمات مرتبط با محصول در مقایسه با تولیدات سایر رقبا متمایزند، به رقابت بپردازد.

هدف از استراتژی مدیریت هزینه این است که در مقایسه با سایر رقبا، قیمت صنایع‌دستی خود را کاهش دهیم و در‌ واقع محصولی تولید کنیم که بتواند از نظر قیمت با موارد مشابه رقابت کند. در استراتژی مدیریت هزینه، تمرکز شرکت بر به‌دست‌آوردن مواد اولیه‌ با کیفیت با کمترین قیمت است.صنعت صنایع‌دستی به عنوان یک صنعت کوچک و متوسط ​​مستقر، با چالش‌­ها و محدودیت‌­های زیادی روبرو است، فعالان این صنعت برای اینکه بتوانند بهتر رقابت کنند، باید رقابت آنها ارزیابی شود تا بتوانند استراتژی مناسبی را اتخاذ کنند. چهار عامل برخورداری از منابع اقتصادی و عوامل اولیه تولید، شرایط تقاضا، صنایع پشتیبانی‌کننده، نوع استراتژی، ساختار و توان رقابت شرکت­‌های صنایع‌دستی مهم­ترین عوامل موثر بر رقابت­‌پذیری در حوزه صنایع‌دستی هستند. همچنین مداخله و حمایت دولت به تاثیرگذاری بیشتر این عوامل کمک خواهد کرد.

بامداد رجبی -کارشناس امور فرهنگی

انتهای پیام/