اعتراض و اعتصاب رانندگان کامیون راهی برای حل مشکلات یا تله ای برای مخدوش کردن چهره رانندگان؟

به گزارش همای سعادت،اعتراض و اعتصاب رانندگان کامیون در ایران پدیده ای نو نیست، اما در روزها و هفته های اخیر ابعاد تازه ای پیدا کرده است. از یک سو کمبود گازوئیل و سهمیه های غیرشفاف آن، از سوی دیگر افزایش ناگهانی نرخ بیمه تأمین اجتماعی، و در نهایت نبود نمایندگان و تشکل های کارآمد برای پیگیری مطالبات صنفی، همه دست به دست هم داده اند تا بار دیگر شاهد اعتراضات پراکنده و گاه پرهزینه از سوی رانندگان کامیون باشیم.

در این گزارش تلاش می کنیم تا ضمن تحلیل دلایل این اعتراضات و اعتصاب ها، به کاستی های ساختاری و ضعف های هماهنگی در نحوه برگزاری آن ها بپردازیم.

حق اعتراض رانندگان کامیون را باید به رسمیت شمرد

پیش از هر تحلیل و نقدی، باید تأکید کرد که اعتراض و حتی اعتصاب رانندگان کامیون به عنوان یک حرکت مدنی و یک اعتراض مدنی نه تنها یک واکنش طبیعی به مشکلات معیشتی و شغلی است، بلکه باید به عنوان حقی قانونی و انسانی به رسمیت شناخته شود. رانندگان کامیون یکی از ستون های اصلی زنجیره تأمین و حمل ونقل کشور هستند و بی توجهی به مسائل آن ها می تواند به بحرانی در سطح ملی منجر شود.

در ماه های اخیر، کمبود گازوئیل و نبود رویه ای شفاف برای تخصیص آن، رانندگان را در صف های طولانی جایگاه ها گرفتار کرده و هزینه های بی رویه ای به آن ها تحمیل کرده است. هم زمان، افزایش نرخ بیمه تأمین اجتماعی برای رانندگان آزاد و خویش فرما، بدون هماهنگی با نهادهای صنفی و بدون در نظر گرفتن توان مالی آن ها، به تشدید نارضایتی ها دامن زده است.

اعتراض به این شرایط، واکنشی کاملاً قابل درک است. رانندگان انتظار دارند صدایشان شنیده شود و مسئولان، به جای نادیده گرفتن خواسته های آنان، پاسخ هایی روشن و راهکارهایی عملی ارائه دهنداعتراض مدنی و اعتصاب رانندگان کامیون آدابی دارد که باید رعایت کرد.درست است که اعتراض و اعتصاب حق هر صنف است، اما نحوه اجرای آن اهمیت بسیاری دارد. اعتصاب رانندگان کامیون اگر بدون برنامه ریزی، بدون رعایت اصول اخلاقی صنفی و بدون در نظر گرفتن تبعات اجتماعی برگزار شود، نه تنها اثرگذار نخواهد بود، بلکه وجهه آن صنف را نیز در نگاه مردم مخدوش خواهد کرد.

در جریان برخی اعتصاب های اخیر، مسیرهای اصلی حمل ونقل کالا مسدود شد،کامیون های در حال حمل بار مورد تهدید قرار گرفتند و حتی محصولات کشاورزی در مبادی ورودی شهرها معطل ماندند. چنین شیوه ای از اعتراض، بیش از آنکه همدلی عمومی ایجاد کند، مردم را در برابر خواسته های بحق رانندگان قرار می دهد. کشاورزان، صاحبان صنایع، و حتی اقشار ضعیف جامعه، قربانی روش هایی می شوند که می توانست با اندکی تدبیر، اثرگذارتر و کم هزینه تر باشد.

وقتی مردم که خود تحت انواع فشارهای اقتصادی قرار دارند با گرانی قیمت صیفی جات مواجه شوند و فروشندگان تره بار علت آن را اعتراض و اعتصاب رانندگان اعلام کنند، تنها اتفاقی که رخ می دهد، مخدوش شدن وجه رانندگان در نظر مردم است.

در کشورهای اروپایی، اعتصابات صنفی با اطلاع رسانی قبلی، رعایت حقوق عموم، و هماهنگی با سایر نهادهای اجتماعی برگزار می شود. در فرانسه و آلمان، خلبانان و رانندگان بارها دست به اعتصاب زده اند، اما اقلام کشاورزی و فاسد شدنی و پروازهای اضطراری، بیماران، یا خانواده های درگیر وضعیت خاص، از آسیب این اعتراض ها مصون مانده اند. این همان آداب اعتراض و نگاهی است که در ایران نیز باید ترویج شود.

تشکل های صنفی باید نقش هماهنگ کننده را ایفا کنند

یکی از ضعف های جدی در جریان اعتصاب رانندگان کامیون در ایران، نبود نقش آفرینی مؤثر تشکل های صنفی است. اتحادیه ها و انجمن های رانندگان، یا بسیار ضعیف هستند، یا استقلال لازم برای پیگیری مطالبات صنفی را ندارند. در نتیجه، اعتراض ها بیشتر به شکل خودجوش، پراکنده و گاه احساسی برگزار می شوند.

در اروپا، اعتصاب خلبانان تنها با اعلام رسمی اتحادیه ها و هماهنگی با مدیریت خطوط هوایی انجام می شود و زمان آغاز و پایان آن مشخص است. همین تشکل ها هستند که خواسته ها را تدوین، زمان اعتصاب را مشخص، و شیوه اجرای آن را مدیریت می کنند. این هماهنگی سبب می شود تا اعتصاب هم مشروعیت داشته باشد، هم اثربخش باشد و هم منجر به مذاکره شود، نه تقابل.

در ایران، تشکل های صنفی حمل ونقل جاده ای به دلیل ساختار ضعیف، مدیران ناکارآمد و ناآشنا با هنر لابی و مذاکره و استفاده از ابزار رسانه یا نداشتن استقلال مالی و حقوقی، از ایفای این نقش بازمانده اند. این نهادها باید خصوصا از بعد مدیریت تقویت شده و مدیران ناکارآمد آنها برای همیشه برکنار شوند.

جوانگرایی در مدیریت تشکل ها باید در دستور کار قرار گیرد. تشکل های رانندگان چه از نظر قانونی و چه از نظر امکانات باید مورد حمایت نظام حکمروایی کشور قرار گیرند. وجود یک صدای واحد و مسئول برای رساندن مطالبات رانندگان به گوش دولت و نهادهای تصمیم گیر، می تواند از بروز آشفتگی در اعتراضات جلوگیری کند.

راهکار اصولی بازگشت آرامش به جاده ها

دولت نمی تواند نسبت به ریشه های اعتصاب رانندگان کامیون بی تفاوت باشد. هر بار که اعتراضی در این صنف شکل می گیرد، به جای پرداختن به دلایل اصلی آن، بیشتر شاهد واکنش های منفعل یا افراطی دولتمردان هستیم. اما پرسش اصلی اینجاست که چرا باید رانندگان به مرحله ای برسند که راهی جز اعتراض و اعتصاب برای پیگیری حقوق خود نبینند؟

شفاف سازی در نظام سهمیه بندی گازوئیل، بازنگری در نرخ بیمه تأمین اجتماعی و ارائه بسته های حمایتی ویژه برای رانندگان خویش فرما، از جمله اقداماتی است که می تواند به آرام سازی فضا کمک کند. همچنین، دولت باید فرآیندی برای شنیدن صدای صنف های مختلف، از جمله رانندگان، فراهم کند؛ نه اینکه همیشه منتظر بروز اعتراض بماند تا به صورت واکنشی عمل کند.

در نهایت، حل بحران های ساختاری در حمل ونقل جاده ای ایران تنها با تعامل سه جانبه میان دولت، رانندگان و تشکل های صنفی ممکن خواهد بود. اگر این سه ضلع به گفت وگو بنشینند و از مدل های موفق جهانی الگو بگیرند، می توان امیدوار بود که هم منافع رانندگان تأمین شود و هم چرخه توزیع کالا در کشور مختل نشود.

اعتصاب رانندگان کامیون در ایران، آیینه ای است از مشکلات انباشته شده، سیاست های نادرست، و نبود تشکل های قدرتمند صنفی. در حالی که در کشورهای توسعه یافته اعتراضات صنفی با هماهنگی، هدف گذاری و رعایت اصول اجتماعی برگزار می شود، در ایران همچنان با ناهماهنگی، پراکندگی و تبعات منفی برای مردم همراه است.

برای حل این مشکل، هم دولت باید گوش شنوا داشته باشد، هم تشکل ها باید مستقل و نیرومند شوند، و هم رانندگان باید اصول حرفه ای اعتراض را رعایت کنند. تنها در این صورت است که می توان از دل اعتراض، راه حلی پایدار برای مشکلات مزمن این صنف ارائه داد.

تین نیوز
انتهای پیام/