ازدواج آسان؛ضرورتی فراموش‌شده برای آرامش جوانان

یادداشت-همای سعادت-ازدواج به عنوان یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین نهادهای اجتماعی، نقش پررنگی در شکل‌دهی به ساختار زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها دارد. اما در دنیای پرهزینه و پیچیده امروز، این امر طبیعی و انسانی برای بسیاری از جوانان به آرزو تبدیل شده است. از این رو پاسخ به این پرسش که چرا باید ازدواج آسان شود، و اساساً چرا ازدواج برای جوانان مهم است، می‌تواند راهگشا باشد.

اهمیت ازدواج برای جوانان

ازدواج نه تنها پاسخ به نیازهای عاطفی، روانی و زیستی انسان است، بلکه بستری برای رشد، بلوغ شخصیتی و مسئولیت‌پذیری جوانان نیز به شمار می‌آید. زندگی مشترک، انسان را از دایره فردگرایی افراطی خارج کرده و در مسیر مشارکت، سازگاری و تجربه واقعی زندگی قرار می‌دهد.

از منظر اجتماعی نیز ازدواج، موجب آرامش روانی، ثبات اخلاقی و کاهش آسیب‌های اجتماعی نظیر افسردگی، انزوا، روابط بی‌پایه و حتی بزهکاری می‌شود. جامعه‌ای که در آن ازدواج تسهیل شود، از بسیاری از بحران‌های روانی و رفتاری در امان خواهد ماند.

متأسفانه در سال‌های اخیر، به دلایل گوناگونی مانند تورم، تجمل‌گرایی، رسوم سخت‌گیرانه و چشم‌وهم‌چشمی، ازدواج به فرآیندی پرهزینه و دشوار تبدیل شده است. مهریه‌های سنگین، جهیزیه‌های پرزرق‌ و برق، مراسم‌های پرهزینه و توقعات غیرواقعی، جوانان را از این مسیر بازمی‌دارند. ازدواج آسان به معنای ازدواج بی‌کیفیت یا بدون تعهد نیست، بلکه یعنی کاستن از هزینه‌های زائد و تمرکز بر اصل زندگی مشترک: تعهد، درک متقابل، محبت و همکاری.

فرهنگ‌سازی از طریق رسانه‌ها، نهادهای آموزشی و مذهبی، حمایت‌های دولتی مانند وام‌های ازدواج واقعی و بدون بروکراسی و الگوسازی از زوج‌هایی که با ساده‌زیستی زندگی موفقی ساخته‌اند، می‌تواند نقطه شروعی برای تسهیل ازدواج باشد.

جامعه‌ای که ازدواج را برای جوانان خود آسان نکند، ناخواسته به پیچیدگی روابط، کاهش جمعیت و بی‌ثباتی روانی نسل جوان دامن می‌زند. آینده روشن، نیازمند خانواده‌های سالم است و خانواده سالم، از مسیر ازدواج آگاهانه و آسان آغاز می‌شود.

وقتی ازدواج جوانان قربانی سخت‌گیری‌ها می‌شود

سخت‌گیری‌های بی‌جا در فرآیند ازدواج، مانند مهریه‌های سنگین، توقعات مالی بالا، تشریفات پرهزینه و شروط دست‌نیافتنی، موجب تأخیر یا حتی انصراف بسیاری از جوانان از ازدواج می‌شود. این تأخیر می‌تواند به افزایش سن ازدواج، کاهش نرخ فرزندآوری و گسترش روابط بی‌ثبات منجر شود که در بلندمدت سلامت روانی و اجتماعی نسل جوان را تهدید می‌کند.

از سوی دیگر، چنین سخت‌گیری‌هایی باعث می‌شود معیارهای اصلی ازدواج، مانند اخلاق، ایمان، صداقت و سازگاری، به حاشیه برود و جای خود را به ظواهر و مادیات بدهد. در نتیجه، ازدواج‌هایی که بر پایه چشم‌وهم‌چشمی و رقابت‌های ناسالم شکل می‌گیرند، دوام و استحکام لازم را ندارند و احتمال شکست آن‌ها بالاتر خواهد بود.

تسهیل ازدواج جوانان،ضرورتی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی

در همین رابطه یک جامعه‌شناس با تأکید بر ضرورت تسهیل شرایط ازدواج برای جوانان، هشدار داد که تأخیر در ازدواج به‌دلیل موانع اقتصادی و فرهنگی، زمینه‌ساز افزایش آسیب‌های اجتماعی از جمله افسردگی، ناامیدی، کاهش نرخ فرزندآوری و گسترش روابط بی‌ثبات شده است.

زهرا حق‌شناس در گفت‌وگو با ایسنا ادامه می‌دهد: امروزه بسیاری از جوانان به دلیل فشارهای اقتصادی، توقعات سنگین خانواده‌ها و فرهنگ تجمل‌گرایی، از ازدواج منصرف شده یا آن را به تعویق می‌اندازند. این موضوع نه‌تنها بر سلامت روانی نسل جوان تأثیر منفی دارد، بلکه پایداری ساختار خانواده در جامعه را نیز تهدید می‌کند.

وی می‌افزاید: تسهیل در ازدواج، تنها با ارائه وام نیست؛ بلکه نیازمند بازنگری در فرهنگ عمومی، اصلاح نگرش خانواده‌ها و حذف هزینه‌های غیرضروری مراسم‌هاست. ازدواج آسان به معنای نادیده گرفتن کیفیت نیست، بلکه به معنای بازگشت به سادگی، عقلانیت و تمرکز بر اصل زندگی مشترک است.

این جامعه‌شناس با اشاره به آثار جمعیتی و اجتماعی تأخیر در ازدواج تأکید می‌کند: اگر سیاست‌گذاران فرهنگی و اجتماعی راهکاری جدی برای این مسئله اتخاذ نکنند، در آینده با بحران‌هایی مانند پیری جمعیت، کاهش بهره‌وری اجتماعی و فرسایش بنیان خانواده روبرو خواهیم شد.

تشکیل خانواده در سن مناسب،راهکاری مؤثر برای مقابله با پیری جمعیت

ازدواج در سنین جوانی نقش کلیدی در پویایی و جوان‌ ماندن جمعیت دارد. هنگامی که جوانان در زمان مناسب تشکیل خانواده می‌دهند، فرصت بیشتری برای فرزندآوری و تربیت نسل جدید خواهند داشت. این روند به حفظ توازن جمعیتی، جلوگیری از پیر شدن جامعه و تأمین نیروی انسانی آینده کمک می‌کند، موضوعی که در بسیاری از کشورها به یک اولویت راهبردی تبدیل شده است.

از سوی دیگر، ازدواج زودهنگام در چارچوب صحیح و آگاهانه، نه‌تنها موجب ثبات روانی و اجتماعی فرد می‌شود، بلکه انگیزه‌ای برای رشد اقتصادی، تحصیلی و شغلی نیز فراهم می‌آورد. این انگیزه‌ها، در کنار تشکیل خانواده، موجب تقویت بنیادهای جامعه‌ای سالم و بانشاط می‌شود که توان مقابله با بحران‌هایی چون کاهش جمعیت و پیری را دارد.

در اسلام، ازدواج جایگاهی بسیار والا و مقدس دارد و به عنوان یکی از سنت‌های پیامبر اسلام (ص) توصیه شده است. قرآن کریم در آیه‌ای زیبا می‌فرماید: «وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً» (روم: ۲۱)، یعنی خداوند میان همسران مودت و رحمت قرار داده است، که نشان از عمق عاطفی و معنوی این پیوند دارد.

همچنین، پیامبر اسلام (ص) ازدواج را نیمی از دین دانسته و بر آن تأکید فراوان کرده‌اند.در فرهنگ اسلامی، ازدواج باعث حفظ پاکدامنی، تقویت مسئولیت‌پذیری، تشکیل خانواده سالم و تربیت نسل صالح می‌شود. از این رو، نه‌تنها به عنوان یک عمل فردی، بلکه به عنوان یک وظیفه اجتماعی و الهی شناخته می‌شود که آثار آن در جامعه نیز مشهود است.

 

انتهای پیام/